Dây an toàn là một trong những hệ thống an toàn đầu tiên được trang bị trên xe ô tô và có giá trị to lớn trong việc bảo vệ tính mạng con người. Kể từ khi ra đời, dây an toàn là bộ phận quan trọng giảm thiểu số người tử vong trong các vụ tai nạn giao thông.
Cụ thể, dây an toàn được thiết kế để giữ chặt người ngồi trên xe không lao lên, đập vào các bộ phận cứng trên xe (kính chắn gió, vô-lăng, bảng đồng hồ... với người ngồi trước, hoặc lưng ghế trước với người ngồi sau) hoặc va chạm với chính những người cùng ngồi trên xe, khi xe dừng đột ngột do xảy ra va chạm trực diện.
Một thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chỉ ra rằng, khi xảy ra tai nạn giao thông, người ngồi ghế trước sẽ giảm 45-50% nguy cơ tử vong, 20-45% nguy cơ bị thương nghiêm trọng nếu thắt dây an toàn. Đối với người ngồi hàng ghế sau, việc thắt dây an toàn cũng giúp giảm đến 25-75% nguy cơ tử vong và bị thương. Do đó, việc thắt dây an toàn đối với người điều khiển lẫn người ngồi trên xe ô tô không chỉ là quy định bắt buộc của pháp luật mà còn là biện pháp hữu hiệu để phòng, tránh tai nạn, giảm nhẹ thiệt hại nếu có sự cố xảy ra trong quá trình lưu thông.
Theo nghiên cứu của Viện Bảo hiểm An toàn đường cao tốc Mỹ (IIHS), nếu không cài dây an toàn, người ngồi ở ghế sau có thể làm thương, thậm chí gây thương vong cho người ngồi ghế trước khi xảy ra va chạm, vì theo quán tính người ngồi sau sẽ lao mạnh về phía trước, đẩy người ngồi trước lao vào tay lái, trụ A hay điểm va chạm phía trước, gây nguy cơ gặp chấn thương nhiều hơn.
"Những người không cài dây an toàn có thể nghĩ rằng sự bất cẩn của họ không làm hại người khác; nhưng thực tế không phải như vậy," bà Jessica Jermakian - kỹ sư nghiên cứu cao cấp của IIHS chia sẻ, "Nếu người ngồi sau không cài dây an toàn, nguy cơ tử vong trong va chạm trực diện của tài xế sẽ tăng gấp đôi".
Một khảo sát của IIHS với những người từ 18 tuổi trở lên tại Mỹ phát hiện ra rằng, trong số 1.172 người tham gia khảo sát, chỉ có 72% cho biết có sử dụng dây an toàn khi ngồi hàng ghế sau, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 91% người ngồi ở ghế trước.
Tại Việt Nam, Điểm p, Khoản 5, Điều 5 của Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định mức phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1 triệu đồng đối với hành vi không thắt dây an toàn khi điều khiển xe ô tô trên đường.
Trong khi đó, việc xử phạt hành chính đối với việc người ngồi hàng ghế sau không cài dây an toàn đã được áp dụng từ ngày 1/1/2018.
Nghị định 100/2019/NĐ-CP quy định mức xử phạt từ 300.000 - 500.000 đồng đối với người được chở trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy trên đường; và mức phạt từ 800.000 đồng đến một triệu đồng đối với hành vi chở người trên xe ô tô không thắt dây an toàn (tại vị trí có trang bị dây an toàn) khi xe đang chạy.