Phụ lục II của Nghị định 56/2018/NĐ-CP quy định về quản lý, bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt đã mô tả chi tiết cách xác định phạm vi bảo vệ kết cấu hạ tầng đường sắt, trong đó có hành lang an toàn giao thông (ATGT) đường sắt.
Theo đó, chiều rộng hành lang ATGT đường sắt được tính từ mép ngoài phạm vi bảo vệ đường sắt trở ra mỗi bên, và được xác định như sau:
- Đường sắt tốc độ cao: trong khu vực đô thị là 5 mét, ngoài khu vực đô thị là 15 mét;
- Đường sắt đô thị đi trên mặt đất, đường sắt còn lại là 3 mét.
Người điều khiển phương tiện không được dừng xe, đỗ xe trong phạm vi an toàn của đường sắt, theo quy định tại điểm k khoản 4 Điều 18 Luật giao thông đường bộ năm 2008.
Người vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP, với mức phạt tiền từ 800.000 đồng đến 1.000.000 đồng.
Đây là điều mà tất cả những ai có giấy phép lái xe đều phải biết và nên biết. Nội dung này cũng đã được đưa vào nội dung sát hạch lý thuyết và thực hành lái xe. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn xảy ra không ít trường hợp đỗ xe trong phạm vi an toàn đường sắt, dẫn tới tai nạn.
Lý do chính là sự chủ quan; người thì tự tin "thuộc" lịch tàu chạy qua, người thì nghĩ mình chỉ đỗ xe một lát để đi giải quyết việc riêng, sẽ quay lại ngay...
Như trường hợp trong hình ảnh trên, khi thấy đoàn tàu đi tới, tài xế đã cố chạy ra, định điều khiển ô tô ra chỗ khác nhưng không kịp. Ô tô bị tàu hỏa tông vỡ nát đầu, kéo lê một đoạn khoảng 10 mét. Tài xế đừng gần xe may mắn không bị thương.
Ngay cả khi ô tô đỗ cách đường ray khoảng 1 mét vẫn có nguy cơ dính tai nạn, vì không khí ở hai bên đoàn tàu đang chạy nhanh sẽ bị cuốn theo và chuyển động với tốc độ rất cao.
Tàu di chuyển càng nhanh, vận tốc dòng chảy không khí hai bên tàu càng nhanh, trong khi áp suất giảm mạnh. Sẽ có một sự chênh lệch áp suất giữa luồng không khí đằng trước và đằng sau ô tô hoặc người đứng gần đường ray.
Không khí luôn di chuyển từ nơi áp cao đến nơi áp thấp, nên sẽ vô tình tạo thành một lực đẩy từ phía sau ô tô hoặc người đứng gần đường ray. Do đó, ô tô hoặc người đứng cách đường ray không đủ xa khi tàu hỏa chạy qua sẽ bị hút về phía tàu.
Ông Trần Cao Thắng, Trưởng ban An ninh an toàn, Tổng công ty Đường sắt, cho biết để đảm bảo không có va chạm, xe phải đỗ cách mép ngoài đường ray tối thiểu 1,8m.
Trong trường hợp va chạm trên, nếu đầu máy tàu hỏa bị hư hỏng sau va chạm thì chủ xe thậm chí phải đền bù thiệt hại cho công ty đường sắt.