Năng lực kiểm định giảm sút, chỉ đáp ứng 31% nhu cầu của người dân
Theo thống kê của Cục Đăng kiểm VN, tính đến 14h ngày 26/2, cả nước có tổng số 2.014 đăng kiểm viên, trong đó có 1.061 đăng kiểm viên xe cơ giới bậc cao.
Số đăng kiểm viên còn đang làm việc trên toàn hệ thống khoảng 1.500 người, trong khi đó, để duy trì hoạt động cho toàn bộ hệ thống kiểm định xe cơ giới cần ít nhất 1.986 đăng kiểm viên.
Như vậy, toàn hệ thống hiện đang thiếu khoảng 486 đăng kiểm viên.
Tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng đăng kiểm viên khiến việc ùn tắc đăng kiểm là việc không tránh khỏi
Riêng các đơn vị đăng kiểm và phòng tham mưu thuộc Cục Đăng kiểm VN, để thực hiện đầy đủ nhiệm vụ sẽ cần khoảng 240-250 đăng kiểm viên (trong đó cần ít nhất 90 đăng kiểm viên bậc cao). Hiện nay đang thiếu khoảng 120 đăng kiểm viên (tương đương khoảng 50% số người cần có).
Tính đến 14h ngày 26/2, cả nước có 121/489 dây chuyền kiểm định phải tạm dừng hoạt động do đơn vị đăng kiểm đang bị cơ quan công an điều tra, hoặc không đủ điều kiện hoạt động theo Nghị Định 139/2028/NĐ-CP hoặc tự đóng cửa.
Riêng tại TP Hà Nội, chỉ còn 16/31 đơn vị đăng kiểm đang hoạt động với 31/61 dây chuyền kiểm định (chiếm 53% so với trước đây). Dự báo số đơn vị đăng kiểm dừng hoạt động sẽ tiếp tục tăng trong tuần này do thiếu nhân sự. Khu vực TP. HCM hiện có 11/19 đơn vị đăng kiểm hoạt động với 26/48 dây chuyền kiểm tra (chiếm 54% so với trước đây).
Như vậy, ở hai thành phố lớn Hà Nội và TP. HCM, số dây chuyền kiểm định còn đang hoạt động chỉ bằng một nửa so với trước đây.
Trong khi đó, mỗi dây chuyền kiểm định hiện trung bình chỉ có thể kiểm tra cho 40 xe/ngày (đạt 66% công suất). Nguyên nhân do hầu hết mỗi dây chuyền chỉ còn 3 đăng kiểm viên thực hiện kiểm tra do vậy công suất tối đa chỉ được 60 xe/ngày/dây chuyền; Tỉ lệ phương tiện kiểm định không đạt cao, từ 20-30% dẫn đến 1 xe cần phải kiểm định nhiều lần.
Ngoài ra, tâm lý và điều kiện làm việc của đăng kiểm viên trên cả nước hết sức nặng nề, áp lực dẫn đến giảm hiệu suất lao động; Số lượng đăng kiểm viên xin nghỉ việc, thôi việc ngày càng tăng, nhiều trung tâm đăng kiểm tự thông báo dừng hoạt động.
“Như vậy, với số lượng dây chuyền hoạt động hiện nay toàn TP Hà Nội dự kiến kiểm tra được khoảng 1.240 xe/ngày (tương đương 32.240 xe/tháng). Còn tại TP. HCM dự kiến kiểm tra được 1.040 xe/ngày (tương đương 27.040 xe/tháng).
Dự báo nếu không có sự thay đổi, với số lượng trung tâm đăng kiểm tại Hà Nội và TP. HCM hiện tại trong các tháng tiếp theo của năm 2023 sẽ không đáp ứng được nhu cầu kiểm định của người dân, đặc biệt có những tháng sẽ xuất hiện ùn tắc nghiêm trọng do năng lực kiểm tra chỉ đáp ứng 31%”, Phòng Kiểm định xe cơ giới cho biết.
Dẫn chứng dự kiến ngay trong tháng 3 tới, năng lực kiểm định của các trung tâm đăng kiểm còn lại hoạt động chỉ đạt 42% nhu cầu người dân tại Hà Nội và 53% tại TP. HCM. Đặc biệt trong tháng 4, có thể ùn tắc nghiêm trọng hơn và nguy cơ đứt gãy hệ thống kiểm định do năng suất kiểm tra chỉ đạt 31% nhu cầu đăng kiểm của người dân tại TP. HCM và 38% nhu cầu của người dân ở Hà Nội.
Cụ thể được thể hiện dưới bảng sau, tính theo số lượng dây chuyền kiểm định thống kê đến hết ngày 26/2:
Cục Đăng kiểm VN cho biết thêm, không chỉ tại TP.HCM và Hà Nội, theo thông tin phản ánh từ báo chí, trong những ngày gần đây, khu vực Yên Bái đã xuất hiện ùn tắc xe đi kiểm định do các phương tiện ở nhiều địa phương lân cận là Lào Cai, Tuyên Quang, Phú Thọ đổ về thực hiện đăng kiểm vì 1 số trung tâm đăng kiểm tại những tỉnh trên đã dừng hoạt động để phục vụ công tác điều tra sai phạm.
“Thống kê cho thấy, số lượng phương tiện không được kiểm định qua từng tháng sẽ ngày càng gia tăng và không có phương án giải quyết số lượng ô tô quá hạn đăng kiểm vì các tháng sau đó năng suất kiểm định vẫn nhỏ hơn nhu cầu của người dân. Do vậy, nguy cơ đứt gãy dẫn tới đổ vỡ hệ thống đăng kiểm xe cơ giới đang trở nên hiện hữu”, Cục Đăng kiểm VN nhìn nhận.
Để giải quyết tình hình hiện tại, Cục Đăng kiểm VN cho biết cần sửa đổi quy định và cho phép hai đăng kiểm viên thực hiện một dây chuyền kiểm định để tăng năng suất lao động
Sửa quy định, đề xuất giảm người trong một dây chuyền kiểm định
Giải pháp cấp bách hiện nay, theo ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm VN là cần sửa đổi quy định và cho phép hai đăng kiểm viên thực hiện một dây chuyền kiểm định (quy định hiện hành đang là tối thiểu 3 đăng kiểm viên 1 dây chuyền).
Theo ông An, với việc sắp xếp một dây chuyền kiểm định có đăng kiểm viên chuyên môn cao, có thể đánh giá được tất cả các hạng mục trong quy trình kiểm định, hoàn toàn có thể áp dụng quy định này, nhờ đó sẽ có thêm đăng kiểm viên vận hành các dây chuyền kiểm định khác, từ đó, tăng năng suất lao động và khả năng đáp ứng nhu cầu đăng kiểm xe của người dân.
Cơ quan này cũng đề xuất cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét, hướng dẫn cho phép giảm thời gian tuyển dụng đăng kiểm viên để bù đắp lượng nhân sự đang thiếu hụt tại các đơn vị trực thuộc Cục Đăng kiểm VN.
Ngoài ra, ông An cũng chia sẻ, trong cuộc họp ngày 22/2 vừa qua tại Hà Nội do Sở GTVT Hà Nội tổ chức bàn về giải pháp mở lại các trạm đăng kiểm bị đóng cửa, lãnh đạo Cục Đăng kiểm VN nhận được thông điệp của Công an Hà Nội đã thu thập được đầy đủ bằng chứng các trung tâm đăng kiểm trên địa bàn vi phạm, việc khám xét chỉ là vấn đề thời gian.
Tuy nhiên, sau khi nghe Cục Đăng kiểm trình bày khó khăn về nguồn nhân lực, đại diện công an đã đề xuất giải pháp để các đăng kiểm viên vi phạm chủ động ra đầu thú, tuỳ theo mức độ thành khẩn, khả năng khắc phục hậu quả, cơ quan công an vẫn khởi tố nhưng cho cơ chế không bị tạm giữ mà được tại ngoại, trung tâm đăng kiểm cũng tiếp tục được sử dụng cơ sở vật chất để phục vụ nhu cầu của người dân.
Ông An cho biết, hi vọng rằng, nếu thực hiện được, cơ quan công an có hướng dẫn cụ thể để những đăng kiểm viên nhận thức được hành vi vi phạm sẽ biết cách ra đầu thú và tiếp tục được làm việc để sửa sai, phục vụ người dân. Bởi đích đến cuối cùng của tất cả các cơ quan, lực lượng đó là mang lại lợi ích cho nhân dân và xã hội.