Vượt “bão” nhờ chuyển đổi số

Chiều 12/7, tại hội nghị đánh giá kết quả hoạt động chuyển đổi số quốc gia 6 tháng đầu năm 2023, Bộ Thông tin và Truyền thông nhận định: Bộ Giao thông vận tải (GTVT) là điểm sáng mới trong 6 tháng đầu năm 2023 về phát triển kinh tế số ngành, lĩnh vực.

Sự kiện này khẳng định quyết tâm của lãnh đạo Bộ GTVT trong chuyển đổi quản lý, điều hành, giám sát của ngành GTVT dựa trên dữ liệu số để phục vụ người dân, doanh nghiệp, thúc đẩy hoạt động vận tải và đảm bảo ATGT.

Để nhanh chóng tháo gỡ ùn tắc đăng kiểm, thực hiện chỉ đạo của Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm đã ứng dụng công nghệ trong thực hiện những quy định mới về kiểm định xe như ứng dụng đặt lịch hẹn online, cấp Giấy xác nhận gia hạn kiểm định cho người dân.

Thành công trong chuyển đối số của Bộ GTVT được tạo dựng từ chuyển đổi số của mỗi lĩnh vực trong ngành, đăng kiểm là một ví dụ điển hình.

Trao đổi với Báo Giao thông, ông Nguyễn Chiến Thắng, Cục trưởng Cục Đăng kiểm VN cho biết, đến nay, gần 90% đơn vị đăng kiểm đã hoạt động trở lại, hầu hết trung tâm đăng kiểm (TTĐK) đã không còn tình trạng ùn tắc.

Thay vì tự phát đi đăng kiểm như trước đây, người dân đã hình thành thói quen đăng ký hẹn lịch kiểm định thông qua hệ thống đăng kiểm của Cục, giúp lĩnh vực đăng kiểm chủ động sắp xếp công việc, tạo thói quen tốt, đảm bảo cho công tác đăng kiểm hoạt động khoa học hơn.

Chỉ trong 3 tháng, Cục Đăng kiểm đã ban hành hai Thông tư 02/2023 và Thông tư 08/2023 quy định về kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới.

Trong đó có nhiều quy định nhận được sự hưởng ứng, đánh giá cao của người dân, doanh nghiệp như: Miễn đăng kiểm lần đầu ô tô; Giãn chu kỳ kiểm định đối với một số loại phương tiện; Tự động gia hạn kiểm định đối với ô tô chở người đến 9 chỗ không kinh doanh vận tải.

Ông Nguyễn Quang Đạt, Phó Giám đốc Trung tâm chuyển đổi số, dữ liệu phương tiện quốc gia và tập huấn nghiệp vụ (Cục Đăng kiểm VN) cho biết, ngay trong quá trình nghiên cứu, xây dựng và trình dự thảo các Thông tư, Cục Đăng kiểm VN đã phối hợp với Trung tâm công nghệ thông tin (Bộ GTVT) đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong việc xây dựng và vận hành các phần mềm hỗ trợ hoạt động đăng kiểm, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Đó là việc triển khai app (phần mềm) TTDK hỗ trợ đặt lịch hẹn kiểm định online cho không chỉ người dân mà cả các doanh nghiệp kinh doanh vận tải, giúp người dân, doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, công sức, chi phí khi không cần phải đến TTĐK để nhận phiếu hẹn kiểm định. Nhờ đó, an ninh trật tự, an toàn giao thông tại khu vực có các đơn vị đăng kiểm cũng được đảm bảo trong bối cảnh đăng kiểm ùn tắc, quá tải nghiêm trọng.

Ngược trở lại thời điểm hơn nửa năm trước, khi 106/281 TTĐK bị khám xét, hơn 600 cán bộ, đăng kiểm viên lần lượt bị khởi tố, bắt giữ với nhiều tội danh, hoạt động đăng kiểm rơi vào khủng hoảng. Cán bộ trong ngành hoang mang, người dân long đong lận đận đi tìm nơi đăng kiểm, xếp hàng nằm chờ cả đêm trước TTĐK vì không biết khi nào mới đến lượt đưa xe vào kiểm định.

Chứng kiến những hình ảnh đầy xót xa ấy, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đã yêu cầu Cục Đăng kiểm khẩn trương ứng dụng công nghệ, triển khai phần mềm đăng ký đặt lịch hẹn kiểm định cho chủ xe. Thay vì phải đến các TTĐK xếp hàng lấy phiếu hẹn thì chỉ cần ngồi nhà đặt lịch đăng kiểm tại bất kỳ TTĐK nào có lịch trống. Từ đó hạn chế ùn tắc, tiết kiệm thời gian cho người dân, doanh nghiệp.

Thực hiện chỉ đạo của bộ trưởng, Cục Đăng kiểm đã khẩn trương đưa ứng dụng TTĐK nhân rộng, triển khai trên toàn quốc.

“Ứng dụng này trước đây được một TTĐK sử dụng và tự bỏ chi phí cho đơn vị cung cấp, vận hành. Trong bối cảnh cấp bách giảm ùn tắc tại các TTĐK, Cục Đăng kiểm đã thuê lại ứng dụng này, chi trả mọi chi phí và khuyến khích các TTĐK trên toàn quốc tham gia để hỗ trợ người dân trong việc đặt lịch hẹn đăng kiểm”, ông Đạt nói.

Song song với việc xây dựng, trình dự thảo Thông tư 08/2023 cho phép tự động giãn chu kỳ kiểm định đối với ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi không kinh doanh vận tải, Cục Đăng kiểm cũng khẩn trương tìm nhà thầu xây dựng phần mềm gia hạn đăng kiểm, xây dựng sẵn mẫu Giấy xác nhận thời hạn hiệu lực, Giấy chứng nhận và Tem kiểm định (Giấy xác nhận) cho các phương tiện nằm trong diện được tự động giãn chu kỳ kiểm định.

“Thông qua cơ sở dữ liệu phương tiện Cục lưu trữ xác định có gần 1,4 triệu phương tiện nằm trong diện này, từ đó, nhân viên phụ trách sẽ thực hiện tạo file Giấy xác nhận, ký xác nhận bằng chữ ký số và tải lên hệ thống để người dân nằm trong diện được giãn kiểm định vào phần mềm tra cứu, tải về”, ông Đạt nói và cho biết: Ngay khi Thông tư 08 có hiệu lực vào ngày 3/6, bộ phận tạo file và ký xác nhận đã làm việc liên tục 2 ngày đêm để tải lên Giấy xác nhận cho các phương tiện có hạn kiểm định từ ngày 3-5/6/2023 và tiếp tục cập nhật cho các phương tiện có hạn kiểm định những ngày tiếp theo.

Tính đến nay, Cục Đăng kiểm đã tải lên hệ thống Giấy xác nhận cho các phương tiện có hạn kiểm định tới hết tháng 3/2024, dự kiến sẽ hoàn thành việc tải Giấy xác nhận cho gần 1,4 triệu phương tiện thuộc diện được gia hạn kiểm định trong tháng 7/2023.

“Nhờ ứng dụng phần mềm gia hạn kiểm định đã giúp người dân tiết kiệm thời gian, chi phí đi đăng kiểm, đồng thời, ngay lập tức giảm tải cho các trung tâm đăng kiểm. Đến nay, hoạt động đăng kiểm đã cơ bản trở lại bình thường”, ông Đạt cho hay.

Nhờ chuyển đổi số mạnh mẽ trong lĩnh vực đăng kiểm đã tạo thuận lợi, tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí cho người dân khi kiểm định xe.

Người dân và doanh nghiệp phấn khởi

Không còn cảnh phải xếp hàng nhiều ngày liền nhận phiếu hẹn hay chờ kiểm định, sáng 12/7, anh Nguyễn Tuấn (trú tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) đưa ô tô con của gia đình đến Trung tâm Đăng kiểm 2903S (đường Lê Quang Đạo) để kiểm định xe theo lịch đặt trực tuyến trên app TTDK của Cục Đăng kiểm.

Nhân viên nghiệp vụ sau khi xác nhận lịch hẹn đã lập tức tiếp nhận hồ sơ và đề nghị anh Tuấn ngồi chờ đến lượt đăng kiểm viên gọi.

“Chỉ chừng 5 phút sau, ô tô của tôi được các đăng kiểm viên đưa vào dây chuyền kiểm định và chưa đầy 30 phút, mọi công đoạn kiểm tra được hoàn tất, rất nhanh chóng”, anh Tuấn nói và cho biết: Nhờ app TTDK, anh Tuấn được chủ động lựa chọn trung tâm đăng kiểm có lịch trống với khung giờ mong muốn, không phải chờ đợi mệt mỏi, mất thời gian.

Lãnh đạo Trung tâm Đăng kiểm 2903S cho biết, việc đặt lịch hẹn kiểm định qua app đăng kiểm không chỉ giúp người dân tiết kiệm thời gian, công sức mà còn giúp các đơn vị đăng kiểm chủ động trong việc sắp xếp phương tiện kiểm định theo năng lực đáp ứng, tránh cảnh ùn tắc.

Khác với anh Tuấn, chị Phạm Thị Mai (trú tại Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, dù ô tô của gia đình chị đã hết hạn kiểm định từ ngày 10/7 nhưng do mới sản xuất được 4 năm nên theo quy định từ Thông tư 08/2023/TT-BGTVT ban hành có hiệu lực từ ngày 3/6/2023, xe của chị được tự động giãn chu kỳ kiểm định mà không cần phải đưa xe đến trung tâm đăng kiểm để kiểm định lại.

“Theo hướng dẫn của Cục Đăng kiểm, tôi chỉ cần vào link giahanxcg.vr.org.vn, điền đầy đủ thông tin và tải Giấy xác nhận thời hạn hiệu lực Giấy chứng nhận đăng kiểm và Tem kiểm định về, mang theo trên xe là yên tâm tham gia giao thông. Thao tác đơn giản, thuận lợi, nhanh chóng, vừa tiết kiệm thời gian, lại giảm được một khoản chi phí”, chị Mai phấn khởi nói.

Cũng được giãn chu kỳ kiểm định thêm 6 tháng cho chiếc ô tô 5 chỗ của gia đình, anh Lê Trọng Hưng (trú tại TP.HCM) cho biết, xe anh hết hạn đăng kiểm vào ngày 4/6. Cách đó 3 tuần, anh Hưng lên app TTDK chật vật tìm lịch trống khắp các trung tâm đăng kiểm ở TP.HCM, Đồng Nai, Bình Phước, Bình Dương, Vũng Tàu mất cả tiếng mới đặt được lịch hẹn vào ngày 5/6 tại Trung tâm đăng kiểm 5001S.

“Chưa kịp đưa xe đến xếp hàng chờ đăng kiểm thì được tự động giãn chu kỳ kiểm định đến ngày 4/12/2023, vừa tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí mà không phải lo xe không đủ điều kiện tham gia giao thông. Quy định ban hành phù hợp mà cách thức thực hiện cũng rất tiện lợi, chỉ cần thao tác vài phút trên điện thoại hoặc máy tính là có thể xem được giấy xác nhận gia hạn kiểm định. Nhờ đó, đến nay, theo tôi được biết, tình trạng quá tải đăng kiểm cơ bản đã được giải quyết”, anh Hưng chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội vận tải ô tô VN cho biết, việc ứng dụng công nghệ trong đặt lịch hẹn kiểm định trực tuyến, cấp Giấy xác nhận gia hạn kiểm định của Cục Đăng kiểm không chỉ người dân mà các doanh nghiệp vận tải cũng rất phấn khởi. Ai nấy đều cảm ơn Chính phủ, Bộ GTVT đã ngày đêm nghiên cứu, khẩn trương ban hành Thông tư 02/2023 và Thông tư 08/2023, chuẩn bị các ứng dụng, phần mềm để ngay lập tức triển khai các quy định tại các thông tư, giúp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đưa hoạt động đăng kiểm trở lại bình thường.

TS. Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh VP Uỷ ban ATGT Quốc gia cũng cho rằng, đây chính là đột phá của Bộ GTVT, Cục Đăng kiểm VN không chỉ trong việc ban hành các quy định, chính sách mà còn trong chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong hoạt động đăng kiểm.