Những người thường xuyên lái xe dọc theo tuyến đường cao tốc nhất định có thể quen sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình (Cruise Control). Điều này giúp người lái không cần nhấn chân ga liên tục và do đó được xem là giúp tiết kiệm nhiên liệu đáng kể.
Nhiều tài xế mặc định rằng việc sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình sẽ giảm thiểu mức tiêu hao nhiên liệu, qua đó tiết kiệm tiền xăng. Bây giờ chúng ta hãy tìm hiểu kỹ về vấn đề này.
Trong nhiều trường hợp, việc sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình thực sự có thể tăng mức tiết kiệm nhiên liệu của ô tô lên tới 5-15%. Xe tiêu hao nhiên liệu lớn nhất trong quá trình tăng tốc nên cách tốt nhất để đạt được mức tiết kiệm nhiên liệu tối đa là duy trì tốc độ.
Điều này khá khó để làm được nếu chỉ sử dụng bàn đạp như thông thường. Tuy nhiên, xe có thể dễ dàng duy trì tốc độ đã định sẵn thông qua việc sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình. Trong nhiều trường hợp, thậm chí sự chênh lệch tốc độ phát sinh lúc lên dốc hoặc xuống dốc là khá nhỏ khi sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình.
Không nên sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình khi lái xe trong điều kiện trơn trượt. Điều này là do lái xe trong những điều kiện kém lý tưởng như trời mưa có thể gặp những tình huống bất ngờ cần người lái ứng phó ngay lập tức.
Việc sử dụng hệ thống điều khiển hành trình cũng không được khuyến khích khi người lái đang buồn ngủ hoặc trong tình trạng tắc đường. Sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình khi mệt mỏi giúp giảm bớt nhu cầu tập trung vào nhiệm vụ duy trì tốc độ nhưng thường làm trầm trọng thêm tình trạng buồn ngủ.
Tương tự như vậy, việc lái xe khi giao thông tắc nghẽn cũng đòi hỏi người lái cần có mức độ tập trung cao hơn nên tránh dùng điều khiển hành trình.
Ở dạng cơ bản nhất, kiểm soát hành trình không sử dụng phanh của xe. Ngược lại, các chức năng điều khiển hành trình dạng này dựa trên hoạt động của bướm ga để duy trì tốc độ không đổi. Tuy nhiên, nhiều loại xe đời mới hiện đã có tính năng kiểm soát hành trình thích ứng.
Theo đó, hệ thống này thực sự sử dụng phanh như một phương tiện làm chậm tốc độ của xe. Các hệ thống kiểm soát hành trình thích ứng thường áp dụng phanh của xe như một biện pháp tránh tai nạn hoặc để tăng khoảng cách so với xe phía trước.
Trái ngược với suy nghĩ của nhiều người, việc sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình không làm hộp số bị hao mòn nhanh. Trên thực tế, việc sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình thường xuyên thực sự có khả năng giảm hao mòn hệ thống truyền động. Đó là do xe bị hao mòn ít nhất khi vận hành ở tốc độ ổn định, không đổi, trong thời gian dài.
Nhiều người nhầm lẫn khi nghĩ rằng hộp số ô tô sẽ bị hỏng khi hệ thống điều khiển hành trình của xe khiến vòng tua động cơ tăng đột biến trong quá trình giảm số. Tuy nhiên, thực tế hoàn toàn không phải như vậy vì giảm số là phương pháp an toàn để giảm tốc độ nhanh chóng đối với bất kỳ loại phương tiện nào.
Khi sử dụng hệ thống kiểm soát hành trình, người lái nên để chân gần bàn đạp phanh của xe. Như vậy, người lái sẽ có thể phản ứng kịp thời trước tình huống giao thông bất ngờ. Điều này thậm chí cũng đúng khi lái xe trang bị kiểm soát hành trình thích ứng.
Hãy chú ý đừng để chân trái trên chân phanh và chân phải trên chân ga. Thay vào đó, hãy để chân phải gần chân phanh. Bên cạnh đó, việc bắt chéo chân (đặc biệt là khi lái xe đường dài) sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến thời gian phản ứng của người lái khi có tình huống buộc phải phanh lại ngay lập tức.
Có một số loại kiểm soát hành trình khác nhau được các nhà sản xuất ô tô sử dụng trong nhiều thập kỷ qua. Cơ bản nhất trong số đó là hệ thống kiểm soát hành trình giới hạn tốc độ. Đúng như tên gọi, điều khiển hành trình loại này về cơ bản điều chỉnh tốc độ của xe ở một tốc độ đặt trước, do đó duy trì tốc độ này trong nhiều điều kiện khác nhau.
Trong thập kỷ qua, kiểm soát hành trình thích ứng cũng đã trở nên phổ biến rộng rãi. Các hệ thống loại này có khả năng duy trì tốc độ đặt trước, đồng thời đo khoảng cách với xe chạy phía trước và thực hiện bất kỳ điều chỉnh tốc độ nào nếu cần. Được biết, các hệ thống thuộc loại này sử dụng một số cảm biến dựa trên radar được đặt ở bên ngoài xe.
Dạng kiểm soát hành trình mới nhất là thiết kế bán tự động. Theo đó, hệ thống sẽ đo tốc độ xe, phanh và đánh lái để phản ứng với các điều kiện giao thông khác nhau. Các hệ thống kiểu này có thể áp dụng trong lúc tắc đường và không cần sự can thiệp của người lái xe.
Trong hầu hết các trường hợp, điều khiển hành trình của hãng thứ 3 có thể được thêm vào hầu hết mọi mẫu xe một cách dễ dàng. Kiểm soát hành trình của hãng thứ 3 thường bao gồm cả hướng dẫn cài đặt chi tiết nên khá đáng tin cậy. Hơn nữa, hệ thống này cũng có sẵn liên kết cáp và bướm ga được kích hoạt điện tử.