Sau 9 năm giữ nguyên giá vé, Sở GTVT Hà Nội vừa đề xuất điều chỉnh tăng giá vé xe buýt trên một số tuyến từ đầu năm 2024.

Tăng giá vé theo từng đối tượng

Tại Tờ trình số 1035 gửi UBND TP, Sở GTVT Hà Nội đề xuất UBND TP Hà Nội điều chỉnh giá vé xe buýt đối với các tuyến buýt có trợ giá trên địa bàn kể từ ngày 1/1/2024.

Lý giải nguyên nhân điều chỉnh theo hướng tăng giá vé xe buýt, ông Nguyễn Phi Thường, Giám đốc Sở GTVT Hà Nội cho rằng: "Giá vé hiện đang thấp so với mặt bằng thu nhập người dân. Trong khi đó, chi phí cho hoạt động vận tải công cộng đã tăng gần 50% so với năm 2014. Việc tăng giá vé xe buýt giúp tăng thu, giảm mức trợ giá, bảo đảm khả năng cân đối ngân sách của TP".

Chi tiết hơn, theo ông Thường, chi phí cho hoạt động vận tải hành khách công cộng (VTHKCC) bằng xe buýt tăng cao, theo đơn giá mới đã được Ban cán sự Đảng UBND TP thông qua (sửa đổi Quyết định 1494) thì đơn giá vận hành 1km trung bình của 3 loại xe buýt thông thường là 21.080 đồng (tương đương tăng 46,95% so với năm 2014). 

Bên cạnh đó đơn giá vận hành 1km cho các loại hình xe buýt năng lượng sạch cũng cao hơn nhiều so với loại buýt thường.

Cụ thể, buýt điện là 27.929 đồng (tăng 62% so với buýt thường năm 2014); buýt CNG là 21.821 đồng (tăng 48,6% so với buýt thường năm 2014). Như vậy, theo số liệu trên thì đơn giá chi phí vận hành 1km cho xe buýt phục vụ vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt tại thời điểm hiện nay tăng trung bình chung so với năm 2014 là khoảng 48% (chưa tính đến việc điều chỉnh giá nguyên nhiên liệu theo từng thời điểm).

Hơn nữa, đánh giá của đơn vị quản lý xe buýt, cơ cấu vé và giá vé hiện nay chưa phù hợp với sự phát triển của mạng lưới tuyến. Tại thời điểm điều chỉnh giá vé năm 2014 mạng lưới tuyến có 72 tuyến và nhánh tuyến chưa phủ rộng khắp 30 quận, huyện, thị xã của TP Hà Nội, tuyến có cự ly dài nhất là 49,9km. 

Sau 9 năm, xe buýt có 132 tuyến phủ rộng khắp 30/30 quận, huyện, thị xã, tuyến cự ly dài nhất 61,05km. Giá vé hiện nay của các tuyến có cự ly từ 30 - 60km có mức giá như nhau là chưa phù hợp với cự ly di chuyển của hành khách.

Nỗ lực tăng chất lượng dịch vụ

Thường xuyên đi làm bằng xe buýt từ suốt gần 4 năm nay, chị Nguyễn Thị Hồng (Quốc Oai, Hà Nội) cho rằng, xe buýt ở Hà Nội chất lượng phục vụ đang dần hẫp dẫn người dân, hệ thống xe mới nên việc tăng ở mức này so với xe cá nhân và các loại phương tiện khác là vẫn rẻ, có thể chi trả.

Anh Lê Văn Phương (Văn Quán, Hà Đông) cũng chung quan điểm "Việc tăng giá vé như vậy theo mình thấy là chấp nhận được, nhưng mong muốn giá vé tăng thì chất lượng phục vụ cũng cần được tăng thêm, tình trạng xe chậm chuyến, bỏ điểm cần được khắc phục".

Chuyên gia giao thông Phan Lê Bình đánh giá, Hà Nội tăng giá xe buýt vào thời điểm đầu năm 2024 là hoàn toàn phù hợp.

Theo ông Bình, việc giữ nguyên giá vé 9 năm là khá dài và thời điểm năm 2020 cũng phù hợp để tăng giá vé, nhưng do dịch Covid-19 nên cơ quan quản lý nhà nước không thể tiến hành tăng giá.

"Theo đề xuất của cơ quan quản lý, tuyến dưới 15km chỉ tăng từ 7.000 lên 8.000 đồng. Mức tăng này khiêm tốn, cũng là rẻ nhất so với các phương tiện vận tải khác, không phải là mức tăng lớn, ảnh hưởng tới thu nhập của người dân. 

Hiện nay lượng hành khách đi lại nhiều, ngoài tệp khách truyền thống trước đây như học sinh, sinh viên, người cao tuổi thì người đi làm, khối dân công sở đi lại nhiều hơn… Vì vậy tăng giá xe buýt với mức nói trên không làm ảnh hưởng lớn tới hành vi đi lại của người dân. Có thể có người băn khoăn, nhưng đa số sẽ chấp nhận vì không có phương tiện giao thông công cộng nào lại rẻ như đi xe buýt", ông Bình nói.

Ngay sau khi Sở GTVT Hà Nội đề xuất UBND TP tăng giá xe buýt đã có nhiều ý kiến cho rằng: "Liệu tăng giá xe buýt, chất lượng xe, phục vụ có tăng lên không?".

Trả lời nội dung này, lãnh đạo Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng Hà Nội khẳng định: "Hiện nay Hà Nội chưa tăng giá xe buýt nhưng chất lượng phương tiện, phục vụ đang được cơ quan quản lý Nhà nước yêu cầu tới doanh nghiệp cung ứng dịch vụ phải thay đổi, nâng lên từng ngày. Hơn 1 năm qua, Hà Nội đã đưa ra bộ tiêu chí quản lý chất lượng cho xe buýt. Thông qua bộ tiêu chí đã chấm điểm, xếp sao và là căn cứ để đơn vị vận hành tồn tại hay không".

Cơ quan quản lý nhà nước thường xuyên yêu cầu các đơn vị vận hành tăng cường các khóa học, đào tạo, tập trung nâng cao nhận thức cũng như hành vi ứng xử của mỗi học viên, qua đó nâng cao thực chất về chất lượng dịch vụ, phục vụ hành khách đi xe buýt.

Song song với công tác đào tạo, các đơn vị vận hành cũng cần tổ chức công tác kiểm tra, giám sát, đảm bảo chất lượng dịch vụ của đội ngũ lái xe và nhân viên phục vụ trên xe buýt ngày một hiệu quả và chuyên nghiệp hơn. Phương tiện buýt cũng được đảm bảo cả về chất lượng lẫn yếu tố thẩm mỹ.

Giá xe buýt tăng ra sao?

Với giá vé lượt, cự ly dưới 15km có mức điều chỉnh thấp nhất, từ 7.000 lên 8.000 đồng; 15 - 25km, từ 7.000 lên 10.000 đồng; 25 - 30km, từ 8.000 lên 12.000 đồng; 30 - 40km, từ 9.000 lên 15.000 đồng. Mức tăng cao nhất ở cự ly trên 40km là từ 9.000 lên 20.000 đồng.

Vé tháng có mức tăng trung bình 40%. Trong đó, học sinh, sinh viên, công nhân khu công nghiệp đi một tuyến là 70.000 đồng (hiện là 55.000 đồng), liên tuyến 140.000 đồng (hiện là 100.000 đồng). Vé tập thể đi một tuyến 100.000 đồng (hiện là 70.000 đồng), liên tuyến 200.000 đồng (hiện là 140.000 đồng).

Người có công, người cao tuổi (60 tuổi trở lên), trẻ em dưới 6 tuổi, nhân khẩu thuộc hộ nghèo tiếp tục được miễn tiền vé xe buýt.